Açılımı "Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart" olan CAPTCHA, Türkçe'ye "Bilgisayar ve İnsanları Ayırt Etmek için Tamamen Otomatik Turing Testi" olarak çevrilebilir. Bu testin hakları ABD Pittsburg'deki Carnegie Mellon University'ye ait.
Adında da bulunan Turing testi ise bilgisayarın, insanlardan ayırt edilememeleri durumunda başarılı sayıldıkları bir test.
Aslında ters Turing testi olan CAPTCHA, günümüzde karşımıza formlarda onay amaçlı kullanılan karıştırılmış ve bulanıklaştırılmış resimler olarak çıkmakta.
Adından da anlaşılabileceği gibi CAPTCHA bilgisayarların çözemeyeceği ama insanların çözebileceği bir test. Testi doğru yanıtlayanın insan olduğu kabul edilmekte.
CAPTCHA'yı sadece resim olarak düşünemeyiz. Zira farklı yöntemler ile bilgisayarların testi geçmesi zorlaştırılabilir hem de örneğin görmeyen kullanıcılar için ses kullanarak insanların da bu testi geçememesi gibi durumlar önlenmiş olur.
Bilgisayarları insanlardan ayırt etmenin avantajları günümüzde gitgide belirginleşiyor. Özellikle spam amaçlı botlar için etkili bir yöntem.
Ancak bu testin bazı dezavantajları da var. Bilgisayarların sürekli gelişmesi ile bu testlerin aşılması kolaylaşıyor. Bu nedenle testin sürekli yenilenmesi ve gelişmesi gerekiyor. Bu da devamlı bir emek demek. Ayrıca bazı testler insanların bile aşamayacağı kadar zorlaşabiliyor. Testi birkaç kez yanlış yanıtladığında erişimi engelleyen siteler kullanıcı kaybına davetiye çıkartıyor. Ses sistemi kullanmayan testler, göremeyen kullanıcıları yoksayıyor. Gitgide komplike olması resimdeki örnek gibi iki veya daha fazla sözcükten oluşan testler de kullanıcılar için fazladan iş demek.
Ama resimdeki örnekte iki sözcük kullanılmasının amacı farklı. Onay yanında bir diğer amaç da kitapları dijitalleştirmek. Çok ilginç bu özellik şöyle çalışıyor. Onay penceresinde önünüzde iki tane sözcük getiriliyor. 1 tanesi sunucunun bildiği ve ürettiği 1 tanesi ise hiç tanımadığı, kitaplardan taranmış ama OCR sistemlerinin otomatik olarak tam veya hiç algılayamadığı bir sözcük.
Siz iki sözcüğü de yazarak sunucuya yolluyorsunuz eğer sunucunun tanıdığı sözcük doğru ise, diğer sözcüğü de doğru girmişsiniz kabul edilerek bu sözcük dijitalleşmiş oluyor. Ne kadar çok kişi o sözcüğü yazarsa o kadar doğruluğa ulaşılıyor.
Böylece günde 150.000 iş saati değerinde iş yapılması ve 60 milyon kadar sözcüğün dijitalleşmesinin mümkün olabileceği öngörülüyor. Kimbilir belki günün birinde el yazımız; mesela sınav kağıdımızın bir kısmını da CAPTCHA testlerinden birinde görmeye başlarız.
CAPTCHA resmi sitesine buradan erişebilir üye olarak testi sitenize modül olarak ekleyebilirsiniz.
Ama unutmayın ki bu testi gerektiği yerlerde ve gerektiği gibi kullanmak önemli. Bunun için de en güzel örnek büyük üyelik ve hizmet sağlayan siteleri incelemek. Bazı webmasterlar sırf paket cmslerde bu özellik olduğu için login alanlarında bunu etkinleştiriyor ama dikkat ederseniz Gmail, Hotmail, Yahoo gibi siteler bile buna ihtiyaç duymamış. Ağırlıklı olarak ilk üyelik ve mesaj gönderimi doğru kullanım alanları diyebiliriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder