Çoğu dijital kompakt makinede lensler profesyonel makinelerden farklı olarak değiştirilemeyen (tak-çıkart özelliği olmayan) ve tek sensör ile kullanılmak üzere üretilmiş lenslerdir.
Dijital kameralarda lens ile ilgili önemli unsurlardan biri odak uzunluğudur. Odak uzunluğu, lensin optik merkezinin sensöre olan uzaklığını ifade eder.
Odak uzaklığı arttıkça daha dar alandaki, azaldıkça daha geniş açı ile fotoğraf çekilir. Örneğin yakından bir grup fotoğrafı çekmek istiyorsanız geniş açı, uzaktaki bir cismi çekmek isterseniz dar açı ile çekmelisiniz.
Odak uzaklığı görüntü alanını belirler. Görüntü alanı çektiğiniz bir resimde yatay veya dikey olarak uzunluktur. Büyük sensörler daha geniş bir alanın görüntüsünü yakalayabilir. Görüntü alanı için 35 mm fotoğraf filmi standart olarak kabul edilmiştir. 35 mm film dijital kameralarda daha küçük sensörler ile değiştirildiğinden, ürün açıklamalarında sensör boyutu buna göre orantılanarak verilir. Yani dijital kameralarda odak uzunluğu aslında daha küçüktür ancak 35 mm'ye oran yapıldığından açıklamada daha büyük bir rakam verilir.
35 mm film standardında 50 mm odak uzunluğu, insan gözüne en yakın olduğundan ve görüntüde yakınlaştırma veya küçültme yapmadığından normal olarak kabul edilir.
50 mm'den düşük odak uzunlukları geniş açı diğer adıyla wide angle (süper geniş açı veya geniş açı), yüksek olanlar ise Dar açı diğer adıyla tele (tele veya süper tele) olarak adlandırılır.
Geniş açı yani yakındaki çekimler için kullanılan odak uzunluğunda dışbükey (yani resmin gerçeğinden kenarlarından hafif oval şekilde dışarı çıkmış görüntü) dar açı çekimlerde ise iç bükey (yani resmin gerçeğinden hafif oval şekilde içeri girmiş görüntü) hataları oluşabilir. Bu hatalar özellikle düz hatlarda daha iyi görülebilir. Bunları fotoğraf düzenleme yazılımları ile kısmi olarak düzeltmek mümkündür.
Adından da anlaşılacağı üzere düşük odak uzunluğu geniş açılı resimler ile sonuçlanır. Bu da demektir ki resim açısı daha fazladır, görüntü alanı daha fazladır. Ancak odak uzunluğu fazla olduğunda dar açılı resimler ortaya çıkar. Görüntü yakınlaşırken çekilebilecek alan da küçülür. Mesela aynı mesafeden geniş açı ile bir filin tamamını ancak çekebiliyorsanız, dar açı ile sadece kafasını çekebilirsiniz.
Burada optik zoom konusuna da kısaca değinebiliriz. Optik zoom maksimum odak uzunluğunun, minimum odak uzunluğuna oranıdır. Örneğin 25-150mm bir lensin optik zoom oranı 150/25 = 6x tir. 6x optik zoom ile bir resmi çekmek istediğinizde odak uzunluğu 150 mm'ye gelecek ve resim böyle çekilecektir. Bunun için de lens kameradan dışarı doğru çıkar ve mesafeyi böylece artırmış olur. Optik zoom ile dijital zoom tamamen farklı kavramlardır. Dijital zoom, optik zoom ile aynı kaliteyi veya görüntüyü yakalayamaz. Dijital zoom bilgisayarınızda kullandığınız resim büyütme yazılımlarına benzer kalite verir ve aslında optik açıdan anlamı olmayan bir zoom çeşididir.
Zoom ile ilgili olabilecek bir konu da makro özelliğidir. Kameralarda makro mod olarak gelir. Makro yakındaki bir görüntüyü gerçeğinden bile büyütme özelliğine verilen isimdir. Örneğin boyu 10 mm olan bir böceği 35 mm filme tam sığacak şekilde çekerseniz, bu böceğin boyu 3.5 kat büyümüş olur yani 3.5X makro ile çekilmiştir.
Makro mod özelliği genellikle cm cinsinden ifade edilir. Bu demektir ki bozulma olmadan bu kadar yakındaki nesneleri çekebilirsiniz. Makro mod sabit odak uzunluğu olmayan makinelerde daha iyi sonuç verir.
Lens ve diyafram ile ilgili bir konu da f-sayısıdır. Diyafram sözcük anlamı olarak gerektiğinde açılan gerektiğinde kapanan parçadır. İngilizce karşılığı "aperture"dür. Dijital fotoğraf makinelerinde diyafram açıklığı belirler ve ne kadar ışık geçeceğini ayarlar.
F sayısı f/# şeklinde ifade edilir. Bu lensin odak uzunluğunun, lensin açık kısmına oranıdır, yani diyafram açıklığıdır. F-sayısı ne kadar küçük ise lens içinden o kadar çok ışık geçer. Örneğin f/1.5 lens f/5 lensten daha çok ışık geçirir. Böylece karanlıkta daha net resimler çekmek mümkün olur. Ancak f-sayısı düştükçe daha geniş bir alan daha net görüntülenebilir.
Konuya girmişken enstantane'den de bahsedelim. Bu parça çeşili kaynaklarda örtücü, obtüratör veya shutter olarak da geçebilir. Amacı çekim sırasında filmi görüntü daha doğrusu ışığa maruz bırakmaktır. Açılması ile birlikte görüntü yakalama işlemi başlar, kapanması ile sonlanır. Enstantane ile ilgili önemli unsur hızıdır. 1/1, 1/2, 1/4, 1/8, 1/15 1/30, 1/60, 1/125, 1/250, 1/500, 1/1000, 1/2000 gibi standart değerlere sahiptir. Bunlar ışığa mazur bırakma süresini saniye cinsinden ifade eder. Daha uzun hızlar 1, 2, 4 gibi tamsayı ve saniye cinsinden de ifade edilebilir.
Enstantane hızı çekilecek sahneye göre değişir. Örneğin çok hareketli bir ortamda net resim yani anı yakalamak için çok yüksek bir hız gerekir. Ancak tavsiye edilen değer, enstantane hızının en az (1/odak uzunluğu) değerinde olmasıdır. Aksi takdirde kamerayı sallarsanız, flu resimler elde etmeniz işten bile değil. Bu nedenle yüksek enstantane hızı gerektiren durumlarda bir tripod kullanmanız tavsiye edilir.
Enstantane hızını azaltarak ilginç efektler yakalamak mümkündür.
Lens tipleri 4 ana başlığa ayrılabilir:
- Sabit Odak Uzunluklu Lensler:
Bunlar bir optik zoom sağlama özelliğinden yoksundur. Ancak küçük makineler ancak bu biçimlerde mümkün olmaktadır. Ayarlama yapmak gerekmez. Grup ve manzara çekimi için uygundur ancak uzaktaki nesnelerin fotoğrafını çekmek mümkün değildir. Genellikle malzeme kalitesi olarak da düşüktür ancak fiyatları da buna istinaden ucuzdur. - Değişken Odaklı Lensler:
Bunlar kamera açılıp kapandığında lensin uzaklığını ayarladığı tür lenslerdir. Optik zoom açısından küçük kameraların yakalayabileceği en iyi seçenektir. Ancak zoomlu makinelerden eksisi genellikle lens dönüştürücelere sahip olmamalarıdır. Zoom ayarları menülerden yapılabilir. - Sabit Zoom Lensler:
Bu tür kameraların lensleri gövdeden çıkıktır ve makine açılıp kapandığı zaman dahi sabittir. Bu makinelerde ayarları genellikle filmli fotoğraf makineleri gibi lens çevresinden yapmak mümkündür, menülere girmek gerekmez. Ayrıca lens dönüştürücüleri takmak da mümkün olabilir. - Değiştirilebilir Lensler:
Bunlar genellikle profesyonellerce kullanılan sayısal SLR adı verilen kameralarda kullanılır. Lensi tamamen çıkartıp elinizdeki filmli kamera lenslerini dahi kullanabileceğiniz şekilde üretilmiştir. Esnek kullanım sağlarlar, ayrıca optik kaliteleri de son derece yüksektir. Tabi profesyonel işi olduklarından pahalı olduklarını ve lensleri taşımanız gerektiğini unutmamak gerekir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder