16 Haziran 2007 Cumartesi

Dijital Fotoğraf Makinesi Rehberi - Megapiksel

Dijital fotoğraf makinelerinin tanımlanmasında kullanılan hiç şüphesiz birinci özellik. Ama kesinlikle abartıldığı kadar önemli bir özellik değil. Bu yazıda megapikselin tanımı, önemi, yüksek megapikselin artıları ve eksileri ile efektif megapikselin önemini anlatacağım.

Günümüzde neredeyse standart haline gelmiş en yaygın megapiksel tanımı bir fotoğrafın piksel cinsinden alanını tanımlar.
Örneğin 1920 piksel genişlik, 1440 piksel yükseklikte bir alan, yani resmimiz bu iki boyutun çarpımı biçiminden 1900x1440 = 2746800 olmak üzere 2.5 megapikseldir.


Eski zamanlarda kamera üreticileri en uzun (genelde genişlik) ölçüsünü alır bunu kameranın megapikseli olarak lanse ederlerdi. Bu daha dürüst bir yöntemdi çünkü algılaması çok daha kolaydı.
Örneğin yukarıda 1920x1440 olarak verilen durumda 1.9 veya bunu yuvarlayarak 2 mega piksel olarak lanse ediyorlardı. Ancak 1'den büyük iki sayının çarpımı çok daha büyük bir rakam yarattığından bir pazarlama stratejisi olarak artık alan ile karşılaşıyoruz. Zaten dikkatli takip eden kişiler geçtiğimiz 1-2 yıl içinde bu ani artışı farketmişlerdir. Kısacası bu gelişme aslında kağıt üzerinde.

Örneğin 5 megapiksellik bir resim yaklaşık 2560x1920 pikselden oluşuyor. Eski sistemde olsa bu 2.5 MP lik bir kamera olarak adlandırılırdı. Resimden de anlaşılacağı gibi megapiksel hesabı ile 2 katına çıkan boyut aslında sadece alan bazında artmış oluyor.

Megapiksel konseptini bu şekilde anlattıktan sonra ne gibi sonuçları olduğuna değinelim.

Yüksek megapiksel bazı yanlış inanışın aksine bir fotoğrafın daha kaliteli olması anlamına gelmiyor. Aksine bazı durumlarda dezavantaja dönüşebiliyor.

Nedir peki bu megapikselin önemi?

Bir resmin megapiksel cisinden boyutu, bunun yazdırılmasında yani çıkış alınırken önemli rol oynar. Örneğin MSN'de avatar olarak kullandığınız bir resmi 15x10 cm standard fotoğraf kağıdı boyutunda yazdırmaya kalkarsanız, bulanık bir görüntü elde edersiniz. Küçük resim yazdırılmak için büyütülürken bazı bölümler dijital olarak tahminen konur ve bu kaliteyi düşürür.
Burada pixel/inch kavramı önemli rol oynar. Konunun anlaşılması için buna kısaca değineceğim.
Piksel elektronik ortamdaki ölçü birimidir. Elektronik ortamdaki boyutu kendi başına gerçek hayattaki santimetre veya inç boyutuyla ifade etmemiz mümkün değildir. Piksel/inch kavramı dijital ortamdaki pikselin gerçek hayattakine oranıdır (veya baskı, kağıt, vs.üzerindeki). İstediğiniz oranı kullanmanız mümkündür. Bu oran ne kadar büyürse, kağıttaki alana düşen piksel sayısı o kadar artar. Örneğin bilgisayar ekranları genellikle 96 veya 120 piksel/inç oranıyla çalışır. Ancak kaliteli fotoğraf veya döküman yazdırmak için 200 piksel/inç veya daha yüksek bir oran gereklidir. Burada diyebilirsiniz ki o zaman piksel/inç'i çok yüksek tutmak iyidir. Bu da printerın kapasitesi ile limitlenmiştir. Yani siz isterseniz 1000 piksel/inç ile bir dökümanı yazdırmaya çalışın printer bunu gerçekleştiremeyebilir. Hatta çok eski yazıcı sahipleri bilir ki çıktılarda önemli oranda boş noktalar görülmesi mümkündür. Bu yazıcının düşük bir piksel/inç oranına sahip olduğunu gösterir.

Şimdi bu konuya niye değindiğimi anlatayım. 200 piksel/inç değerini ideal bir bastırma çözünürlüğü olarak kabul edersek, 15x10 santimetrelik kaliteli bir fotoğraf bastırmak için resmimizin piksel cinsinden boyutunu bulabiliriz.

Burada inçi santimetreye çevirirsek (1 inç = 2.54 cm), 200 piksel/inç yaklaşık 80 piksel/santimetre değerine gelir. Yani fotoğraf kağıdındaki her bir santimetre için dijital ortamdaki 80 piksele ihtiyaç duyarız.


Yani 15 santimetrede 15x80 = 1200, 10 x 80 = 800 gibi. Yani ihtiyaç duyduğumuz resim yaklaşık 1200x800 elektronik piksel boyutunda veya daha büyük olmalıdır.

Yandaki resimde her 80 piksellik kırmızı alanın kağıt üzerinde 1 cm2'lik alana denk geldiğini görebilirsiniz.


"Peki çok daha büyük pikselli fotoğrafım olsa olmaz mı?" diye bir soru soralım.
Olur. Burada önemli olan küçük pikselden daha yükek kaliteyi yakalayamayacağımızdır. Ama büyük piksel yani daha kaliteli bir fotoğraftan çok az bir kayıp ile kaliteli bir çıktı elde etmemiz mümkündür.

Ancak büyük pikselin de önemli bir eksisi var. Bu da resim dosya boyutlarının büyümesi. Resimler alanları doğrultusunda yer kapladığı için bir resmin kenar uzunluklarını 2 katına çıkartırsanız, resim alanı yani dosya boyutu yaklaşık olarak 2'nin karesi yani 4 katına çıkar. 1 megabaytlık dosya bir anda 4 megabayta çıktı. Daha önce kameranız ile 200 fotoğraf çekebiliyorsanız artık 50 tane fotoğraf çekebiliyorsunuz demektir. Hafıza konusunda ayrıntılı bilgi almak için tıklayın.

Bir de aslında çok önemli olan efektif piksel sayısı konusu var. Tüm piksel olayı aslında bu efektif piksel ile bitiyor. Bu da özellikle ucuz olarak adlandırabileceğimiz modellerde eksi olarak karşımıza çıkabilecek bir durumdur. Bunu ayrıntılı olarak anlatabilmem için sensör bölümüne gelmem gerekiyor. Konuyu bölmemek adına kısaca değinirsek, kameranızdaki sensörün belirli bir piksel sayısı vardır. Normalde mantıken olması gereken şudur. Resimde çekilen her 1 piksel resim için sensör üzerinde 1 piksel olması gereklidir. Ancak bazı fotoğraf makineleri örneğin 2MP sensör ile 4MP'lik fotoğraf üretebilmektedir. Ancak bu tahmin edebileceğiniz gibi dijital olarak yapılmaktadır. Yani fotoğraf makinesi ekstra ürettiği alanları interpolasyon yöntemi ile üretmektedir. Basit örnek vermek gerekirse kamera bir mavi bir de sarı nokta algılıyor bu iki nokta arasına ürettiği yeşil noktayı koyuyor. (mavi+sarı = yeşil gibi) Yani kendi çapında bir geçiş yaratıyor. Bu şekilde yoktan üretilen pikseller ile resmi büyütmüş oluyor. Ama gerçekte tahmin edebileceğiniz gibi o noktada belki bu iki renkten tamamen alakasız bir renk de olabilir. Bunu fotoğrafa bakarak gözle algılamak çok da kolay değil çünkü bize bu geçişler akla yatkın gelebiliyor ama aynı kareyi iki farklı makine ile çekip karşılaştırırsanız bunu anlamanız mümkün olur. Aynı durum dijital zoom olarak adlandırılan özellik için de geçerlidir. Dijital zoom da bu mantık ile tahminleri ile resmi büyütür.

Buradan çıkışla effective pixel olarak adlandırılan sensördeki piksel sayısı en az makinenin megapikseli kadar olmalıdır. Hatta biraz daha büyük olması mümkündür.

Sonuç olarak megapiksel yüksek olması durumunda fotoğrafların daha büyük boyutlarda kaliteli basılmasına olanak sağlar. Megapiksel resim kalitesini tanımlamaz. Büyüdükçe resmin dosya boyutunu da büyütür.
Efektif piksel sensörün megapiksel değerini belirler ve makineniz aslında sensördeki efektif piksel kadar kaliteli resimler çekebilir.

Hiç yorum yok: